Akcja z pomnikiem Kopernika w "Kamieniach na szaniec"
Ta praca została zweryfikowana przez naszego nauczyciela: 26.10.2025 o 19:37
Rodzaj zadania: Wypracowanie
Dodane: 21.10.2025 o 20:55
Streszczenie:
Szare Szeregi w „Kamieniach na szaniec” zdejmują niemiecką tablicę z pomnika Kopernika, pokazując odwagę i walkę o polską tożsamość.
„Kamienie na szaniec” autorstwa Aleksandra Kamińskiego to jedna z najważniejszych lektur polskiej literatury wojennej, osadzona w realiach okupowanej Warszawy podczas II wojny światowej. Powieść jest świadectwem odwagi, miłości do ojczyzny i niezłomnego ducha młodych harcerzy walczących za swoją wolność. Książka skupia się przede wszystkim na trzech postaciach: Aleksym Dawidowskim (ps. Alek), Janie Bytnarze (ps. Rudy) oraz Tadeuszu Zawadzkim (ps. Zośka). Byli oni nie tylko członkami Szarych Szeregów – konspiracyjnej organizacji harcerskiej, ale również symbolami młodzieńczego heroizmu i patriotyzmu. Jednym z najważniejszych i najbardziej symbolicznych epizodów opisanych w tej książce jest akcja związana z pomnikiem Mikołaja Kopernika, która stała się ikoną oporu Polaków wobec narzuconej okupacji niemieckiej.
Pomnik Mikołaja Kopernika
Pomnik Mikołaja Kopernika, wzniesiony w 183 roku przed Pałacem Staszica w Warszawie, stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli miasta. Podczas okupacji, Niemcy starali się kontrolować każdy aspekt życia w Warszawie, w tym przestrzeń publiczną oraz symbole narodowe. Okupanci podjęli próby zdominowania, a wręcz aneksji polskiej kultury i dziedzictwa narodowego poprzez usuwanie i degradowanie symboli polskości oraz zastępowanie ich propagandowymi niemieckimi wersjami. W 1941 roku, po aresztowaniu polskiego nauczyciela, na pomniku pojawiła się tablica z niemieckim napisem "Der Deutschen Astronom Nicolaus Copernicus" (Niemiecki astronom Mikołaj Kopernik). Był to akt propagandowy mający na celu zawłaszczenie postaci Kopernika jako niemieckiego dziedzictwa.Symboliczna Waga Pomnika
Dla Polaków, a szczególnie dla młodych harcerzy ze Szarych Szeregów, ten pomnik stanowił coś znacznie więcej niż tylko odlew z brązu – był siedzibą narodowej dumy i dowodem polskości Kopernika. Niemiecka tablica była dla nich nie tylko zniewagą, ale także bezpośrednim atakiem na polską tożsamość narodową. Dla Aleksandra Dawidowskiego – Alka, był to policzek wymierzony w całą polskość, na który trzeba było odpowiedzieć.Planowanie Akcji
Członkowie Szarych Szeregów, zdeterminowani, by wykonać zadanie, które miało ogromne znaczenie symboliczne, rozpoczęli skrupulatne planowanie akcji. Kluczowym zadaniem było zdjęcie niemieckiej tablicy i zastąpienie jej napisem po polsku. Przygotowania były prowadzone z najwyższą precyzją, bo i ryzyko było niewyobrażalnie wysokie. Zośka, Rudy i Alek dokładnie obserwowali teren wokół pomnika, zanotowywali ruchy niemieckich wartowników oraz inne przydatne obserwacje, które mogły pomóc w osiągnięciu sukcesu.Przeprowadzenie Akcji
W nocy z 10 na 11 lutego 1942 roku, Alek wraz z grupą harcerzy przystąpił do realizacji planu. Byli ubrani w ciemne ubrania i wyposażeni w niezbędne narzędzia. Akcja odbywała się w atmosferze wielkiego napięcia, każdy szmer mógł zdradzić ich obecność. Alek odkręcił niemiecką tablicę z precyzją i zawiesił nową, z napisem: „Mikołajowi Kopernikowi – Rodacy”.Skutki Akcji
Akcja zakończyła się sukcesem. Dla mieszkańców okupowanej Warszawy była to znacząca manifestacja, która dowodziła, że Polacy nie akceptują narzuconej przez Niemców "prawdy historycznej" i nadal czują się spadkobiercami swojego narodowego dziedzictwa. Co więcej, operacja miała na celu nie tylko symboliczne odbicie "narodowego symbolu", ale również podniesienie ducha mieszkańców stolicy i całej okupowanej Polski, którzy byli przytłoczeni niewyobrażalnym terrorem okupacji.Reakcja Niemców
Niemcy byli rozwścieczeni zuchwalstwem młodych Polaków. Wkrótce po akcji zabezpieczyli pomnik oraz rozpoczęli intensywne poszukiwania sprawców. Jednak dla członków Szarych Szeregów oraz mieszkańców Warszawy, wiadomość o zakończonej sukcesem akcji była jasno zrozumiałym symbolem: Polacy nie ugięli się i nadal będą walczyć o swoją tożsamość i wolność, niezależnie od ponoszonych kosztów.Symbolika i Znaczenie Akcji
Historia akcji z pomnikiem Kopernika jest jednym z najbardziej heroicznych epizodów opisanych w "Kamieniach na szaniec". Ukazuje determinację, odwagę i niezłomność młodych warszawiaków, którzy walczyli nie tylko za siebie, ale za całą swoją ojczyznę. To dowód na ich ogromne zaangażowanie oraz przekonanie o słuszności swoich działań. Dla młodszych pokoleń jest to ważna lekcja historii, która przypomina o cenie wolności oraz o tym, jak wielka moc tkwi we wspólnym działaniu na rzecz wyższych wartości.Wnioski i Refleksje
Przypadek akcji z pomnikiem Kopernika w „Kamieniach na szaniec” pozostawia czytelnika z głębokimi refleksjami na temat odwagi i patriotyzmu. Jest to naoczny dowód na to, że nawet w najtrudniejszych czasach można odnaleźć siłę i determinację, aby walczyć o to, co się uważa za prawdziwe i ważne. Młodzi harcerze swoimi czynami pokazali, że młodość może iść w parze z dojrzałością, a pragnienie wolności jest wartością, którą należy pielęgnować i o którą warto walczyć.Akcja z pomnikiem Kopernika w „Kamieniach na szaniec” jest fenomenalnym przykładem odwagi i niezłomności ducha, pokazującym, że zjednoczeni mogą zdziałać cuda. Dla przyszłych pokoleń to przypomnienie, że warto bronić swojego dziedzictwa i walczyć o wolność, niezależnie od okoliczności.
Ocena nauczyciela:
Ta praca została zweryfikowana przez naszego nauczyciela: 26.10.2025 o 19:37
O nauczycielu: Nauczyciel - Katarzyna P.
Od 9 lat pracuję w szkole średniej i pokazuję, że dobrze napisany tekst to wynik procesu, nie talentu. Pomagam w przygotowaniu do matury oraz w rozwijaniu czytania ze zrozumieniem u ósmoklasistów. Na zajęciach panuje spokój i uważność, a feedback jest prosty i konkretny. Uczniowie cenią jasne kryteria oceny i narzędzia, które pomagają je spełnić.
Bardzo szczegółowe, przemyślane i bogato udokumentowane wypracowanie.
Komentarze naszych użytkowników:
Oceń:
Zaloguj się aby ocenić pracę.
Zaloguj się