Porównaj dramat Sofoklesa pod tytułem "Antygona" i "Tango" autorstwa Sławomira Mrożka, biorąc pod uwagę sposób przedstawiania głównych bohaterów czyli Artura i Antygony
Ta praca została zweryfikowana przez naszego nauczyciela: 21.07.2024 o 8:45
Rodzaj zadania: Wypracowanie
Dodane: 21.07.2024 o 8:18
Streszczenie:
Analiza dramatów "Antygona" Sofoklesa i "Tango" Mrożka ukazuje bohaterów tragicznych – Antygonę i Artura – stojących przed nieuniknionymi wyborami moralnymi. Ich język i motywacje odzwierciedlają fundamentalne problemy ludzkiej egzystencji.
1. Wstęp
Dramaty „Antygona” Sofoklesa i „Tango” Sławomira Mrożka to dwa utwory należące do różnych epok literackich – antyku oraz współczesności – reprezentujące odmienne style literackie i sposoby przedstawienia rzeczywistości. Mimo różnic czasowych i kulturowych, oba dzieła poruszają fundamentalne problemy ludzkiej egzystencji, takie jak lojalność, obowiązek, porządek społeczny i moralny. Antygona, główna bohaterka dramatu Sofoklesa, jest młodą kobietą, która stanowi ikonę wierności boskim prawom i moralnym zasadom. Natomiast Artur z dramatu „Tango” Mrożka, to postać tragiczna na swój współczesny sposób, reprezentująca konflikt między młodym człowiekiem a rodzicami symbolizującymi brak zasad moralnych i porządku.„Antygona” powstała w V w. p.n.e. i jest arcydziełem greckiego dramatu antycznego, które od wieków jest symbolem niezłomnej postawy moralnej i odwagi cywilnej. Z kolei „Tango”, napisane w 1964 roku, jest jednym z najwybitniejszych utworów współczesnej polskiej literatury dramatycznej. Mrożek, posługując się groteską i absurdem, pozwala czytelnikom zanurzyć się w świat pełen chaosu, gdzie dawny ład jest rozmytym wspomnieniem, a nowy porządek trudno odnaleźć.
Celem tej pracy jest analiza sposobu przedstawienia obojga głównych bohaterów – Antygony i Artura – koncentrując się na ich wypowiedziach, decyzjach, relacjach z innymi postaciami oraz środkach stylistycznych, których użyli autorzy do ukazania ich postaci.
2. Sposób kreacji bohaterów poprzez sytuacje, w których uczestniczą
Antygona, główna bohaterka dramatu Sofoklesa, staje przed tragicznym wyborem: czy pochować swojego brata Polinejkesa wbrew zakazom króla Kreona, czy pozostać wierna prawu ludzkiego władcy, łamiąc jednak boskie przykazania. Konflikt z Kreonem jest centralnym elementem fabuły „Antygony”, ukazującym dylemat moralny bohaterki. Decyzja o pochowaniu brata jest dla niej kwestią honoru i obowiązku w imię wyższych, boskich praw, które stoją ponad ludzkimi nakazami. Jej motywacje są głęboko zakorzenione w religijnych przekonaniach i wartościach rodzinnych, które dla niej są najważniejsze.Artur, bohater „Tanga” Mrożka, natomiast staje przed wyborem, jak walczyć z moralnym chaosem swojego domu, który symbolizuje bezładowość społeczną i obyczajową rzeczywistości współczesnej. Konflikt Artura z rodziną, symbolizującą brak jakichkolwiek zasad moralnych i porządkowych, jest kluczowy dla dramatu Mrożka. Artur decyduje się na narzucenie sztywnych rytuałów, takich jak mieszczański ślub z Alą, aby przynieść ład i porządek w swój świat. Motywacja Artura jest bowiem osadzona w potrzebie powrotu do systemu wartości, który został utracony.
3. Sposób mówienia bohaterów
Sposób mówienia Antygony w dramacie Sofoklesa jest zgodny z zasadą decorum. Jej język jest podniosły, pełen retorycznych zwrotów, używany świadomie w celu przekazania głębokich moralnych i religijnych przekonań. Antygona posługuje się argumentami opartymi na odwiecznych prawach bogów, które stoją ponad prawem ziemskim. Jej wypowiedzi są pełne majestatu i powagi, co odzwierciedla znaczenie jej decyzji oraz tragizm sytuacji, w której się znalazła.Z kolei Artur z „Tanga” posługuje się językiem kolokwialnym, który łamie zasadę decorum. Jego wypowiedzi są często ironiczne, przesiąknięte groteską i absurdu. Artur używa języka w sposób niedostosowany do sytuacji, co dodatkowo podkreśla śmieszność i absurdy wobec moralnego chaosu, w jakim się znajduje. Język Artura, jego zawiłe i bezkompromisowe stwierdzenia, ukazują jego frustrację i dyskomfort w świecie pozbawionym zasad.
4. Analiza podjętych decyzji i motywacji bohaterów
Decyzje Antygony i motywacje, które za nimi stoją, są kluczowe dla zrozumienia dramatu Sofoklesa. Postanowienie o pochowaniu brata wbrew rozkazom Kreona jawi się jako akt odwagi i lojalności wobec boskich praw. Antygona staje przed tragiczny wyborem między ludzkim nakazem a boskim prawem, co prowadzi ją do śmierci. Decyzja ta ukazuje nie tylko jej osobistą odwagę, ale także bezlitosną konieczność podporządkowania się wyższym prawom, co czyni ją bohaterką tragiczną.Artur, natomiast, podejmuje decyzję o narzuceniu mieszczańskiego porządku jako sposób na walkę z domowym chaosem i nihilizmem. Jego motywacja wynika z potrzeby przywrócenia moralnego ładu, który uważa za jedyny sposób na poprawę sytuacji. Wybór Artura prowadzi do dramatycznych konsekwencji – nie tylko nie udaje mu się przeforsować swojego systemu wartości, ale także ponosi klęskę w starciu z Edkiem, reprezentującym brutalną siłę i anarchię. Skutek jego decyzji – śmierć – podkreśla tragiczne nieporozumienie i niezdolność do skutecznej reformy świata, w którym żyje.
5. Otoczenie i relacje bohaterów
Antygona jest postacią osadzoną w kontekście rodzinnym i politycznym Teb. Jej relacje z siostrą Ismeną, braćmi (Polinejkesem i Eteoklesem) oraz wujem Kreonem są centralne dla jej charakterystyki. Konflikt z Kreonem nie tylko definiuje jej los, ale stanowi główną oś dramatu. Kreon jest dla Antygony antagonistą, którego rozkazy naruszają głębokie moralne zasady, w jakie wierzy. Jej relacje rodzinne i związki z bliskimi są źródłem jej dramatycznej postawy, od której nie potrafi się odwrócić.Artur jest postacią umieszczoną w chaosie współczesnego domu, który symbolizuje moralny upadek i anarchię. Jego relacje z rodzicami (Eleonorą i Stomilem), babcią Eugenią, Alą i Edkiem są skomplikowane i pełne napięć. Rodzina Artura jest metaforą społecznego rozkładu, a jego konflikt z nimi ukazuje jego niezrozumienie i bezradność wobec otaczającej rzeczywistości. Najważniejsza relacja Artura to ta z Edkiem, która kończy się tragicznymi konsekwencjami, podkreślając brutalność i despotyzm nowych sił, próbujących przejąć kontrolę.
6. Didaskalia i ich rola
Didaskalia w „Antygonie” Sofoklesa pełnią istotną rolę informacyjną, dając wgląd w rodowód bohaterki, status rodzinny i kontekst dziejących się wydarzeń. Tło ulokowane w Tebach, z pałacem Kreona jako centralnym punktem scenografii, podkreśla majestatyczność i powagę konfliktu, w który zaangażowana jest Antygona. To klasyczny antyczny dramat, gdzie otoczenie i kontekst pełnią funkcję wzmacniającą dla działań bohaterów.W „Tangu” Mrożka, didaskalia również są kluczowe w budowaniu obrazu świata przedstawionego. Opis mieszkania, pełnego bałaganu, niewiarygodnego rozgardiaszu, stanowi kontrast dla wyidealizowanych wizji porządku i elegancji w dramatach antycznych. Symboliczne znaczenie scenografii odzwierciedla moralny chaos panujący w świecie bohaterów i ich niezdolność do odnalezienia się w nim. Opisy te pomagają zrozumieć zarówno stan psychiczny bohaterów, jak i kondycję ich świata.
7. Środki stylistyczne i formalne użyte przez autorów
W „Antygonie” Sofoklesa zastosowana jest zasada trzech jedności: miejsca, czasu i akcji, co nadaje utworowi harmonii i spójności. Wysoki styl, zgodny z zasadą decorum, jest charakterystyczny dla dramatów antycznych. Retoryka i język pełen wzniosłych i moralnych argumentów wzmacniają powagę i tragizm całego utworu, prowadząc do katharsis, czyli oczyszczenia emocji u widza.W „Tangu” Mrożka również występuje zasada trzech jedności, jednak kontekst współczesności i brak dokładnie określonego czasu czynią ją mniej rygorystyczną. Dramat ten łamie zasadę decorum – język jest potoczny, pełen groteski i ironii. Brak katharsis, typowy dla utworów współczesnych, w „Tangu” zastępuje wywoływanie śmieszności i groteski, co wprowadza widza w stan intensywnej refleksji nad ludzkim losem i kondycją społeczeństwa.
8. Bohaterowie tragiczni
Antygona jest klasycznym bohaterem tragicznym, która stoi przed nieodwracalnym wyborem między prawem boskim a ludzkim. Jej tragizm wynika z nieuchronności losu – decyzja, którą podejmuje, prowadzi do jej śmierci, co jest konsekwencją jej wierzeń i wartości. Przeznaczenie, nieodwracalność wyborów, i lojalność wobec wyższych praw sprawiają, że jej postać jest symbolem moralnej nieugiętości.Artur, choć umieszczony w realiach współczesnych, również odznacza się tragizmem. Jego dążenie do przywrócenia ładu w świecie pozbawionym zasad moralnych spotyka się z niezrozumieniem i oporem. Tragizm Artura polega na jego niezdolności do zastosowania wybranej metody zmiany rzeczywistości, co kończy się jego śmiercią w konfrontacji z brutalnością Edka. Jego tragizm nie jest więc zakorzeniony w odwiecznych prawach boskich, ale w niemożności odnowienia zasad moralnych w świecie pełnym chaosu.
9. Podsumowanie
Analizując „Antygonę” Sofoklesa i „Tango” Mrożka, łatwo zauważyć, że mimo różnic czasowych i stylistycznych, obie te postacie – Antygona i Artur – są przedstawieni jako bohaterowie tragiczni. Muszą podjąć trudne decyzje, które prowadzą ich do śmierci. Różnice w ich języku i stylu wypowiedzi ukazują kontrast między dramatem antycznym a współczesnym, gdzie pierwszy zdominowany jest przez powagę i kathyarsis, a drugi przez groteskę i absurd.Jednak istota ich działań i dylematów ukazuje uniwersalne kwestie ludzkiego istnienia – lojalność, prawo, moralność i porządek społeczny. Analiza głównych bohaterów pozwala zrozumieć głębsze treści utworów, ukazując wpływ kontekstu historycznego na sposób kreacji postaci oraz formę dramatu. Dramaturgia Sofoklesa i Mrożka, choć różna w formie, odsłania przed nami skomplikowany świat wartości, wyborów i konsekwencji, który nie traci na aktualności nawet w dzisiejszych czasach.
Ocena nauczyciela:
Ta praca została zweryfikowana przez naszego nauczyciela: 21.07.2024 o 8:45
O nauczycielu: Nauczyciel - Agata K.
Od 9 lat pracuję w liceum ogólnokształcącym i wspieram uczniów w budowaniu pewności w pisaniu. Wspieram w przygotowaniu do ważnych egzaminów, rozwijając myślenie krytyczne oraz umiejętność jasnego formułowania tez. Na lekcjach dbam o życzliwą atmosferę i konkretne wskazówki, dzięki którym praca z tekstem staje się praktycznym narzędziem, a nie tylko zbiorem reguł. Moi uczniowie doceniają spokojne tempo pracy, uporządkowane notatki i strategie, które przekładają się na lepsze wyniki.
Wypracowanie jest bardzo szczegółowe i dokładne w analizie porównawczej pomiędzy dramatami "Antygony" Sofoklesa i "Tango" Mrożka.
Komentarze naszych użytkowników:
Oceń:
Zaloguj się aby ocenić pracę.
Zaloguj się