Bunt czy konformizm? Wierność ideałom młodości czy kariera i sukces życiowy? Opisz swoje refleksje na temat miejsca w społeczeństwie i wyborów moralnych bohaterów literatury Młodej Polski i Dwudziestolecia Międzywojennego.

Ta praca została zweryfikowana przez naszego nauczyciela: 12.02.2024 o 16:04

Rodzaj zadania: Wypracowanie

Dodane: 10.02.2024 o 16:42

Literatura ma tę niezwykłą moc, by stać się przewodnikiem po najbardziej zawiłych meandrach ludzkiego ducha. Każde dzieło jest jak lustro, w którym odzwierciedlają się nie tylko autorskie idee, ale i dylematy całych pokoleń. Stendhal napisał kiedyś, że „książka to przyjaciel, który nie oszukuje”, natomiast Zbigniew Herbert w utworze "Przesłanie Pana Cogito" dobitnie podkreślał znaczenie wierności ideałom: „Bądź wierny Idź”. Te cytaty są kluczowe do zrozumienia zagadnień takich jak wybory moralne, miejsce w społeczeństwie, bunt czy konformizm. Zastanawiając się nad postawami bohaterów literackich, warto spojrzeć bliżej na wyobrażenie tych konfliktów w epoce Młodej Polski oraz Dwudziestolecia Międzywojennego.

Stefan Żeromski nieustannie w swojej twórczości kładł nacisk na moralne dylematy i wierność ideałom. Piotr Cedzyna z "Doktora Piotra" boryka się z dylematami, które stoją na granicy etyki i prawa. Postać ta ukazuje, że wierność ideałom często wiąże się z ostracyzmem i wykluczeniem. Z kolei Tomasz Judym z "Ludzi bezdomnych" jest przykładem idealisty, który przeżywa konflikt wewnętrzny między pragnieniem zmiany świata a koniecznością akceptacji jego realiów. Żeromski maestralnie pokazuje, że bunt natury idealistycznej często kończy się porażką lub tragedią, gdyż nie zawsze znajduje on zrozumienie i wsparcie w społeczności.

W "Chłopach" Władysław Stanisław Reymont kreuje bohatera Macieja Borynę, który zostaje postawiony w obliczu konfliktu między wartościami wiejskiej społeczności a indywidualnymi pragnieniami. Boryna, decydując się na realizację własnych pasji, ostatecznie pogubiony między miłością a dotychczasowym układem wartości traci stabilność swojego życia. Ta postać ilustruje, jak łatwo można stracić to, co do tej pory wydawało się niezmienne i pewne.

Zmiana paradygmatu i wpływ nauk psychologicznych, zwłaszcza doktryny Freuda, przyczyniła się do znaczącej rewizji sposobu postrzegania jednostki. Koncepcje nieświadomości, represji oraz wpływ społecznych "uzd" na życie jednostki skłoniły pisarzy do stworzenia postaci, u których wyraźnie widoczne są skutki społecznych uwarunkowań. Idea, że zachowania i wybory moralne bohaterów są ukształtowane przez ich osobistą historię, rodzinę oraz tradycje, staje się wyraźna i ma przemożny wpływ na literackie narracje.

"Granica" Zofii Nałkowskiej to powieść ukazująca losy Zenona Ziembiewicza, który będąc młodym miał ideały i aspiracje do zmieniania rzeczywistości, ale z czasem staje się cynicznym karierowiczem. Jego przemiana z buntownika w konformistę jest tragiczna, ponieważ zdradza on nie tylko własne przekonania, ale i ludzi, którzy pokładali w nim nadzieję. Nałkowska dobitnie pokazuje konsekwencje wyborów moralnych na życie człowieka, rysując obraz rozczarowania i kompromitacji.

"Ferdydurke" Witolda Gombrowicza to studium manipulacji społecznej formą i osobowością jednostki. Główny bohater, Józio, zniewolony przez narzucone mu formy społecznego zachowania, desperacko stara się przeciwstawić ogólnie przyjętym normom. Gombrowicz zastanawia się, gdzie przebiega granica między buntem a konformizmem i pokazuje, że świadome poszukiwanie własnej tożsamości jest wyzwaniem, któremu stawia czoła każda jednostka.

Patrząc na wybory moralne bohaterów analizowanych utworów, widzę w nich odzwierciedlenie ponadczasowych dylematów. Wierność ideałom bywa często drogą pełną wyrzeczeń, lecz pozostawia poczucie integralności i autentyczności. Z drugiej strony, konformizm jest kuszący, obiecuje sukces i karierę, jednak naraża na utratę własnej tożsamości. Dylemat wierności sobie samemu versus adaptacja do wymagań społeczeństwa pozostaje aktualny również we współczesnym świecie.

Znaczenie literatury, jak pokazuje każde z omawianych dzieł, jest trudne do przecenienia w kontekście kształtowania świadomości moralnej ludzi. Książki są owymi przyjaciółmi, o których mówił Stendhal - przestrogami i przewodnikami, pomagającymi odkrywać siebie i świat. Podsumowując, cytat Herberta: "Bądź wierny! Idź!" staje się hasłem, wybrzmiewającym jak echo przez pokolenia czytelników, każdego dnia stających przed wyborem między wiernością ideałom młodości a praktycznością dorosłej egzystencji.