Analiza porównawcza obrazu Boga zawartego w „Hymnie” J. Słowackiego i „Wielkiej Improwizacji” z III cz. „Dziadów” A. Mickiewicza.

Ta praca została zweryfikowana przez naszego nauczyciela: 26.03.2024 o 11:22

Rodzaj zadania: Analiza

Dodane: 1.03.2024 o 17:08

Romantyzm w literaturze to epoka przepełniona głęboką refleksją nad istotą człowieczeństwa, jego miejscem w kosmosie i relacjami z transcendencją. Omawiane dzieła - „Hymn” Juliusza Słowackiego i „Wielka Improwizacja” Adama Mickiewicza z III części „Dziadów” - stawiają pytania o naturę Boga i ludzką postawę wobec Niego, ukazując jednocześnie zasadnicze różnice w podejściu do tych kwestii przez obu poetów.

W „Hymnie” Słowackiego Bóg jawi się jako wszechmogący stwórca, którego działania są przepełnione miłością i litością. Podmiot liryczny klęka przed tą potęgą, wyrażając swoje oddanie i podziw dla harmonii stworzenia. Bóg przedstawiany jest jako bliski i dobrotliwy, a wszystko co go otacza jest emanacją jego miłości. Cechuje go bezgraniczna ufność w dobroć boską i pełna poddanie się woli stwórcy. Postawa podmiotu lirycznego wydaje się być spowiedzią wiary, oddaniem i dążeniem do jedności z boską miłością. Słowacki ukazuje relację z Bogiem jako wyraz osobistych przeżyć i duchowego doświadczenia.

Z kolei obraz Boga, który wyłania się z „Wielkiej Improwizacji” Mickiewicza jest znacznie bardziej skomplikowany. Bóg jawi się tu jako byt potężny, ale zarazem odległy i nieosiągalny. Tym samym, Konrad - główny bohater trzeciej części „Dziadów” - odnosi się do Niego z pozycji krytyka, oskarżającego Boga o brak sprawiedliwości i niezrozumiałe decyzje. Stosunek Konrada do Boga charakteryzuje się zadufaniem w sobie, pychą i odważnym, wręcz bezczelnym, kwestionowaniem boskiej woli. Jego monolog to zuchwała improwizacja, w której stawia siebie na równi z Bogiem, wyrażając żal za nieuzyskanie boskich mocy, które pozwoliłyby mu kształtować świat według własnych wyobrażeń. Konrad przedstawia ludzką niewiarę, pychę i bunt, podważając tradycyjny wizerunek wszechmocnego i miłosiernego Boga.

Porównując postawy podmiotów lirycznych w „Hymnie” Słowackiego i „Wielkiej Improwizacji” Mickiewicza, można dostrzec skrajne podejścia do kwestii relacji z Bogiem. W „Hymnie” mamy do czynienia z pełnym zaufaniem i wiarą, zaś „Wielka Improwizacja” przedstawia bunt, wysokie mniemanie o sobie i dążenie do autonomii. Różnice te nie tylko świadczą o indywidualnym sposobie postrzegania Boga przez obu twórców, ale również odzwierciedlają ducha epoki, w której pojawia się przeświadczenie o indywidualnej drodze każdego człowieka do Boga oraz możliwości krytycznego przemyślenia dogmatów wiary.

Kontekst epoki romantyzmu, z jego tendencją do podkreślania indywidualizmu, emocji i nieraz konfliktu z przyjętymi normami i wartościami, ma bezpośrednie przełożenie na różnorodność przedstawienia postaw podmiotów lirycznych wobec Boga. Również przekonania osobiste poetów odgrywają istotną rolę w kształtowaniu obrazu Boga i wyrażanej postawy wobec Niego, pokazując, jak różne doświadczanie duchowe przekłada się na sztukę.

Podsumowując, analiza obrazu Boga i postaw podmiotów mówiących w „Hymnie” Słowackiego oraz „Wielkiej Improwizacji” Mickiewicza odsłania nie tylko głębokie różnice w postrzeganiu relacji człowieka z transcendencją, ale również wprowadza do szerszej dyskusji na temat poszukiwań duchowych epoki romantyzmu. Daje to również wgląd w indywidualne zmagania z wiarą i wewnętrzne przekonania dwóch wybitnych przedstawicieli tej epoki, podkreślając ich wpływ na kształtowanie się kulturowego i duchowego pejzażu tamtych czasów.