Streszczenie „Kartoteki”

Ta praca została zweryfikowana przez naszego nauczyciela: 10.04.2024 o 9:28

Rodzaj zadania: Streszczenie

Dodane: 1.03.2024 o 17:08

Tomasz Różewicz w swoim dramacie "Kartoteka" prezentuje fragmentaryczny obraz życia głównego bohatera, tworząc wielowymiarową opowieść o ludzkiej kondycji w powojennej rzeczywistości. Utwór ten, złożony z dziesięciu luźno powiązanych ze sobą scen, czyli "kartek", jest ważnym głosem w polskiej literaturze powojennej, stawiającym pytania o sens ludzkiego istnienia po doświadczeniu traumy wojennej.

W Kartce 1 poznajemy główną postać – dyrektora operetki, człowieka w wieku dojrzałym albo dziecka w wieku siedem lat, co odzwierciedla rozszczepienie jego tożsamości i poczucia własnego "ja". Relacje z rodzicami są pełne pretensji i napięć; ojciec oskarża go o moralny upadek. Bohater reflektuje nad swoimi winami i życiowymi porażkami, balansując pomiędzy akceptacją a oddaleniem zarzutów. Zakończenie sceny to moment, gdy do głosu dochodzi tajemniczy Głos Spod Kołdry, będący alter ego bohatera.

Kartka 2 eksponuje wpływ traumatycznych doświadczeń wojennych na psychikę bohatera. Dźwięk armaty sprawia, że bohater odczuwa beznadziejność i alienację wobec rzeczywistości, od której próbuje się oddalić. Cynicznie komentuje działania współczesnych mu ludzi, obnażając ich fałsz i absurdalność otaczającego świata.

W Kartce 3 pojawia się postać Olgii, dawnej ukochanej bohatera, która zarzuca mu kłamstwa i obojętność. Bohater wydaje się być znużony przeszłością i dawno utraconymi uczuciami, a jego filozofia przetrwania ma charakter egzystencjalny. Kontakty z Olgią nie wpływają na jego stan emocjonalny, pokazując jego dystans wobec własnych przeżyć.

Kartka 4 ukazuje relacje bohatera z postacią Wujka, reprezentującego starszą generację. Dyskusja z nim odsłania problem przekazywania wartości i doświadczeń pomiędzy pokoleniami, krytykę społeczeństwa i zmaganie się bohatera z własną tożsamością.

Kartka 5 prezentuje dialog bohatera z Panem z Przedziałkiem i Grubym, ukazujący społeczne oczekiwania na jego temat. Przeszłość wojenna ciągle determinuje percepcję bohatera przez innych, a on sam zmaga się z moralnymi dylematami i poczuciem nieadekwatności do odgrywanych ról.

W Kartce 6 bohater konfrontuje się z Tłustą Kobietą, która wypomina mu dawne wydarzenia z młodości. Bohater z zadziwieniem i nostalgią odnosi się do wyidealizowanego obrazu przeszłości, reflektując nad przemijaniem i ciągłą zmianą tożsamości.

Kartka 7 to spotkanie z Niemiecką Dziewczyną – symbolem "wroga", która wywołuje w bohaterze sprzeczne uczucia: wspomnienia traumy i zainteresowanie. Czerwone jabłko zostawione przez dziewczynę symbolizuje możliwość pojednania i porozumienia, ale równocześnie przypomina o bólu i podziałach.

Kartka 8 to scena egzaminu, w której pojawia się postać Nauczyciela i Starca I. Działanie Nauczyciela i jego wpływ na bohatera ilustrują konflikt pomiędzy teorią a praktyką, między wiedzą a doświadczeniem życiowym.

W Kartce 9 bohater ponownie zastanawia się nad swoją przeszłością, rodzinnymi więzami i relacją z Sekretarką, która pozwala mu odkrywać zadawnione warstwy własnej osobowości. Pojawia się temat snu jako sposobu ucieczki od brutalnej rzeczywistości.

Ostatnia, Kartka 10, to spotkanie z Dziennikarzem, gdzie bohater jest niezdolny do formułowania własnych opinii. Zostaje ukazany jako człowiek zagubiony, nieumiejący odnaleźć się w zmienionej rzeczywistości i skonfrontować z doświadczeniem wojny.

Podsumowując, "Kartoteka" Różewicza to dzieło głębokie i wielowątkowe, którym autor stawia pytanie o sens życia, możliwość zrozumienia siebie i innych ludzi po przerażających doświadczeniach wojennych. Trauma, przemijanie i nieustanne poszukiwanie sensu istnienia są uniwersalnymi motywami w literaturze powojennej, które w "Kartotece" znajdują szczególnie mocny i niepokojący wyraz.

W wypracowaniu oparto się na analizach i interpretacjach dramatu Tomasza Różewicza, takich jak te zawarte w opracowaniach przedmiotu literatury oraz dostępnych recenzjach i opracowaniach krytycznych.