Henryk Sienkiewicz - nota biograficzna; „Szkice węglem”- streszczenie

Ta praca została zweryfikowana przez naszego nauczyciela: 20.05.2024 o 20:00

Rodzaj zadania: Streszczenie

Dodane: 20.05.2024 o 19:43

Henryk Sienkiewicz to bez wątpienia jedna z najważniejszych postaci literatury polskiej. Jego dzieła, takie jak "Trylogia", "Quo vadis" czy "Krzyżacy", wrosły na stałe w kanon literatury narodowej. Sienkiewicz zdobył uznanie zarówno w Polsce, jak i za granicą, czego uzewnętrznieniem była Nagroda Nobla otrzymana w 1905 roku za powieść "Quo vadis". Warto przyjrzeć się jego biografii oraz streszczeniu jednej z jego mniej znanych, ale niezwykle ważnych powieści, "Szkice węglem".

Henryk Sienkiewicz urodził się 5 maja 1846 roku w Woli Okrzejskiej. Pochodził z rodziny ziemiańskiej; jego ojciec był zubożałym szlachcicem. Edukację rozpoczął w warszawskim gimnazjum, a następnie podjął studia w Szkole Głównej w Warszawie. Wczesne lata życia Sienkiewicza były naznaczone patriotycznym duchem. Jego starszy brat brał udział w powstaniu styczniowym, co niewątpliwie wpłynęło na postawy i dążenia samego pisarza.

Pierwsze talenty literackie Sienkiewicz ujawniał już w czasach studiów, pisząc recenzje literackie. Jednak ostatecznie porzucił studia na rzecz kariery dziennikarskiej. W 1873 roku rozpoczął współpracę z "Niwą" i "Gazetą Polską". Jego literacki debiut miał miejsce w 1872 roku, kiedy opublikował "Humoreski z teki Worszyłły" i "Na marne".

W latach 1876-1879 Sienkiewicz przebywał za granicą, głównie w Stanach Zjednoczonych, gdzie pracował jako korespondent. Po powrocie do Europy podróżował po Włoszech i Francji, co zaowocowało powstaniem wielu małych form literackich. W Polsce zyskiwał coraz większe uznanie jako nowelista w latach siedemdziesiątych XIX wieku. Największy sukces przyniosły mu monumentalne formy literackie, takie jak Trylogia ("Ogniem i mieczem", "Potop", "Pan Wołodyjowski"), "Quo vadis" oraz "Krzyżacy". W 1900 roku, z okazji jubileuszu 25-lecia pracy twórczej, Sienkiewicz otrzymał od narodu polskiego dworek w Oblęgorku.

Podczas I wojny światowej angażował się w działalność charytatywną, zakładając Komitet Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce. W 1905 roku, za powieść "Quo vadis", otrzymał Nagrodę Nobla. Henryk Sienkiewicz zmarł 15 listopada 1916 roku w Vevey w Szwajcarii, a jego zwłoki zostały sprowadzone do Polski w 1924 roku.

Twórczość Sienkiewicza można podzielić na trzy główne nurty: nowelistyczny, powieściowy oraz publicystyczny. W nurcie nowelistycznym szczególnie wyróżniają się "Janko Muzykant", "Latarnik" oraz "Szkice węglem".

"Szkice węglem" to jedno z bardziej poruszających dzieł tego nurtu Sienkiewicza, wydane w 1880 roku. Powieść ta jest krytyką polskiej wsi i ukazaniem jej problemów społecznych.

Akcja "Szkiców węglem" toczy się w małej wsi Barania Głowa, gdzie centralnymi postaciami są wójt Franciszek Burak oraz pisarz gminny Zołzikiewicz. Zołzikiewicz jest postacią pełną wewnętrznych konfliktów i niejednoznacznych moralnie działań. Od samego początku widoczny jest jego konflikt z wójtem oraz miejscowymi chłopami.

Główną intrygą powieści jest plan wójta i pisarza dotyczący pozbycia się jednego z chłopów, Wawrzona Rzepy, poprzez wcielenie go do wojska. Zołzikiewicz manipuluje Rzepą, upijając go i zmuszając do podpisania dokumentu, który przynosi chłopowi wiele problemów.

Rozdziały opowiadają o groteskowym gminnym sądzie oraz skardze Rzepowej, żony Wawrzona, którą urzędnicy ignorują i odrzucają. Jednocześnie Zołzikiewicz interesuje się Jadwigą Skorabiewską, co prowadzi do dalszych moralnych komplikacji.

Rzepowa próbuje uzyskać pomoc od księdza oraz we dworze, ale jej wysiłki są bezskuteczne. Podobnie beznadziejne są starania Wawrzona, który składa skargę do pana Skorabiewskiego oraz próbuje zwrócić się o pomoc do naczelnika, ale i to kończy się niepowodzeniem.

Kolejne etapy powieści opisują tragiczną sytuację Rzepowej, która zmaga się z przemocą i upokorzeniem ze strony innych chłopów oraz administracji. W kulminacyjnym momencie, Zołzikiewicz wykorzystuje Rzepową w sposób brutalny, co prowadzi do tragedii. W efekcie tych działań Rzepa podpala dworskie zabudowania, a sam kończy tragicznie.

Epilog powieści pokazuje bezkarność Zołzikiewicza, który zadowolony ze swojej pozycji, ma dalsze aspiracje. Takie zakończenie wzmacnia pesymistyczne przesłanie powieści, podkreślając problemy władzy, korupcji i krzywdy społecznej.

Podsumowując, Henryk Sienkiewicz zbudował swoją literacką karierę na głębokim zrozumieniu polskiej rzeczywistości oraz pasji do historii i patriotyzmu. Jego dorobek literacki posiada ogromne znaczenie w kontekście literatury polskiej, a "Szkice węglem" ukazują problematykę władzy, korupcji i społecznej krzywdy w sposób, który jest aktualny także współcześnie. Dzieła Sienkiewicza przekazują postawy i wartości, które pozostają istotne do dziś, co dowodzi uniwersalności jego twórczości.