"Makbet" jako tragedia władzy - przesłanie utworu

Ta praca została zatwierdzona przez naszego nauczyciela: 28.08.2024 o 12:09

Rodzaj zadania: Streszczenie

Dodane: 26.08.2024 o 15:57

Jan Kott, znany literaturoznawca, nadał sztuce "Makbet" Williama Szekspira podtytuł „Zarażeni śmiercią”, co w niezwykły sposób podkreśla centralną tematykę tej tragedii. Śmierć, zbrodnia i przemoc stają się nieodłącznymi elementami życia głównych bohaterów. Cytat: „Wszystkie działania bohaterów skupione są wokół śmierci” oddaje istotę tej ciemnej historii. Głównym bohaterem jest Makbet, ambitny wojownik, który poprzez serię zbrodni staje się królem Szkocji, zyskując władzę, ale jednocześnie tracąc swoją duszę i rozum.

Literaturoznawcy, w tym Jan Kott, widzą w tej tragedii bezwzględny mechanizm historii, który nieubłaganie prowadzi bohatera do upadku. Jak mówi Kott: „Makbet może zostać królem, a więc musi zostać królem.” Przeobrażenie Makbeta, z lojalnego wojownika w tyrana, jest kluczowe dla zrozumienia całego utworu. Zbrodnia na królu Dunkanie, której się dopuszcza, staje się początkiem drogi, z której nie ma odwrotu. Zabójstwo Dunkana prowadzi do kolejnych zbrodni – śmierci przyjaciela Banko oraz brutalnej eksterminacji rodziny Makdufa. Wszystko to jest napędzane wizją władzy, jaką stopniowo przejmuje nad Makbetem. Nieuchronność tych wydarzeń podkreślają kosmiczne siły, które zdają się kierować losem bohatera.

Symbolika krwi jest jednym z najważniejszych motywów przewijających się przez tragedię. Krew nie tylko symbolizuje przelaną niewinność, ale staje się również materialnym dowodem popełnionych zbrodni, który ciąży na sumieniach Makbeta i jego żony. Cytat: „Krew w Makbecie nie jest tylko przenośnią […] Osiada na rękach i twarzach […]” pokazuje, iż krew staje się namacalną rzeczywistością, której nie można zmyć ani zapomnieć. Lady Makbet obsesyjnie myje ręce, próbując zmyć z nich symboliczną krew, której nie jest w stanie zapomnieć nawet w snach. Jej senne monologi ukazują jej wewnętrzny rozpad, oszołomiona poczuciem winy, która ją ostatecznie niszczy.

Władza, którą obydwoje starają się zdobyć i utrzymać, okazuje się być destrukcyjną siłą, prowadzącą do szaleństwa i zagłady. Makbet, który zabija Dunkana, aby osiągnąć władzę, szybko odkrywa, że jego czyny nie przynoszą mu spokoju ani ukojenia. Cytując Makbeta: „Podaj mi zbroję,” widać, że pragnienie władzy wymaga nieustannej przemocy. Aby utrzymać swoje nowo zdobyte stanowisko, Makbet zmuszony jest do kolejnych zbrodni, które tylko pogłębiają jego poczucie winy i strach przed utratą tronu.

Makbet staje się symbolem niekończącego się koszmaru. Zabił Dunkana, by zostać królem, ale ostatecznie i on sam musi ponieść konsekwencje swojego czynu, ginąc z ręki Makdufa. Cytat: „Władza przechodzi z rąk do rąk – pozostawiając na tych rękach niezmywalne plamy krwi” ukazuje mroczny cykl, w którym każda zmiana władzy obarczona jest zbrodnią i śmiercią. Historia ciągłej walki o władzę, w której nie ma miejsca na moralność ani litość, jest odwiecznym motywem przewijającym się przez dzieje.

W przedstawionym świecie historii, obok bohaterów złamanych przez władzę, występują także niewinne ofiary, takie jak Dunkan i Banko. Dunkan zostaje brutalnie zamordowany we śnie, podczas gdy Banko umiera z rąk wynajętych morderców. Jednak nawet w tym mrocznym świecie istnieją nadzieje na przyszłość. Przepowiednie czarownic mówią o tym, że potomkowie Banka mają kiedyś zasiąść na tronie, co daje pewną nadzieję na odrodzenie moralności.

Makbet staje się tutaj personifikacją koszmaru, którego nigdy nie da się zakończyć. Cytat: „Makbet zabił króla, bo nie mógł zgodzić się na Makbeta, który lęka się zabić króla […]” pokazuje wewnętrzne rozdarcie bohatera, który nie potrafi uciec od swojej zbrodniczej natury. Władza wpędza zarówno jego, jak i jego żonę w szaleństwo. Lady Makbet, ogarnięta obłędem, ostatecznie popełnia samobójstwo, nie mogąc znieść ciężaru swoich czynów.

Finalny rezultat tej tragedii jest zniszczenie bohaterów przez ich własną ambicję. Makbet i Lady Makbet, początkowo zdeterminowani, by osiągnąć największą możliwą władzę, kończą swoje życie w rozpaczy i samotności. Przesłanie Szekspira jest jasne: władza, zdobyta za wszelką cenę, prowadzi do zniszczenia nie tylko tych, którzy zrzekają się moralnych zasad, ale również tych, którzy są winni jedynie przez swoje miejsce w świecie.

Szekspir przedstawia władzę jako siłę, która katalizuje historię i determinuje wybory postaci, jednocześnie podkreślając moralne konsekwencje tych wyborów. Świat "Makbeta" jest zamkniętym kręgiem mrocznego świata, gdzie walka o władzę jest odwieczną i nieuniknioną częścią ludzkiej egzystencji.

Podsumowując, mechanizm władzy prowadzi bohaterów do strachu, przemocy i szaleństwa. Brak nadziei, symbolizowany przez niekończący się cykl władzy i zbrodni, staje się głównym tematem tej tragedii. "Makbet" przedstawia destrukcyjną siłę władzy w życiu ludzi, analizując jej inherentny związek z przemocą i moralnym upadkiem. Szekspir nie tylko przedstawia skutki władzy, ale także ukazuje, jak ta władza, niezależnie od tego, kto ją dzierży, jest nierozerwalnie związana z tragedią i zniszczeniem. W ostatecznym rozrachunku, "Makbet" to przypowieść o zgubnych skutkach ambicji i dążenia do władzy za wszelką cenę.