Czy człowiek decyduje o własnym losie? "Makbet" Williama Szekspira.

Ta praca została zatwierdzona przez naszego nauczyciela: 19.12.2024 o 18:52

Rodzaj zadania: Rozprawka

Dodane: 30.10.2023 o 20:30

Człowiek od wieków zastanawia się nad kwestią, czy ma realny wpływ na to, co spotyka go w życiu, czy też jest z góry skazany na z góry ustaloną ścieżkę przeznaczenia. Temat ten nurtuje wielu filozofów, pisarzy i myślicieli, a jednym z dzieł, które głęboko wnika w ten problem, jest "Makbet" Williama Szekspira. Dramat ten obfituje w wątki związane z przeznaczeniem, wolną wolą i konsekwencjami ludzkich wyborów.

Główny bohater tragedii, Makbet, to szkocki szlachcic i uznany dowódca wojskowy. Na początku utworu spotykamy go, gdy wraca ze zwycięskiej bitwy. Jego los wydaje się szczęśliwy, dopóki na jego drodze nie pojawiają się trzy wiedźmy, które przekazują mu tajemniczą przepowiednię: Makbet stanie się królem Szkocji. Od tego momentu bohater zaczyna zastanawiać się nad swoim przeznaczeniem oraz nad tym, czy i jak może przyspieszyć realizację tego proroctwa.

Początkowo Makbet jest sceptyczny wobec przepowiedni czarownic. Wewnętrznie rozdzierają go wątpliwości, czy powinien działać, by spełnić swoją "przeznaczoną" królewską rolę, czy pozostać bierny i zaufać naturalnemu biegowi wydarzeń. Jednak po otrzymaniu wiadomości o przyznaniu mu tytułu tana Cawdoru, Makbet zaczyna wierzyć, że prorocze słowa wiedźm zaczynają się spełniać.

Ta sytuacja wyraźnie unaocznia konflikt wewnętrzny, który towarzyszy bohaterowi przez całą powieść: z jednej strony przeznaczenie, z drugiej - ludzka wola i determinacja. Szekspir zadaje pytanie: czy Makbet mógłby odmówić podążania za swoją ambicją i przeznaczeniem, czy też wszystko, co go spotyka, jest nieuchronne?

W istocie, decyzje Makbeta, choć zgodne z przepowiednią, podejmowane są z jego własnej woli. To on, z pomocą równie ambitnej żony, Lady Makbet, decyduje się na zamordowanie króla Duncana, aby zająć jego miejsce na tronie. Lady Makbet jest kluczową postacią, która jako katalizator podsyca jego ambicje i popycha do działania. Fakt, że Makbet postanawia zrealizować przepowiednię poprzez zbrodnię, stawia go w roli osoby samej determinującej swoje życie.

Kiedy Makbet przejmuje władzę, jego życie zostaje naznaczone strachem, niepewnością i narastającą paranoją. Każda jego kolejna decyzja, by utrzymać zdobyty tron, wiedzie do kolejnych aktów przemocy. Dostrzegamy tutaj spiralę upadku moralnego, jaka następuje w wyniku działań prowadzonych wbrew naturze i etyce. Makbet jest świadomy, że jego czyny mają swoje konsekwencje. Choć każdy kolejny mord jest wynikiem jego decyzji, zdaje się być coraz bardziej uwięziony w sieci, którą sam utkał.

Szekspir pokazuje, że człowiek może próbować kontrolować swój los, podejmować działania kierowane ambicją i pragnieniem władzy, lecz musi również zaakceptować konsekwencje, jakie te działania ze sobą niosą. Tragizm Makbeta polega na tym, że jego wybory, choć wolne, prowadzą do nieuchronnej katastrofy. On sam przesuwa granice moralności, by spełnić swoje pragnienie władzy, co prowadzi do jego upadku.

Pod koniec dramatu, gdy Makbet staje w obliczu klęski, możemy zauważyć, że los zdaje się poprzez swój ostateczny wyrok ukarać bohatera za złamanie naturalnego ładu. Jego upadek jest wynikiem zarówno nieodwołalnych przepowiedni, jak i konsekwentnych, wolnych decyzji, jakie podejmował na swojej drodze.

Wnioskując, w "Makbecie" Szekspira, pytanie o to, czy człowiek decyduje o swoim losie, znajduje odpowiedź w postaci skomplikowanego związku między przeznaczeniem a wolną wolą. Podczas gdy przepowiednie czarownic nadają ton wydarzeniom, to decyzje Makbeta ostatecznie kształtują jego los. Dramat ukazuje, że choć los może zasugerować pewną ścieżkę, to ostateczne wybory i ich konsekwencje leżą w gestii człowieka. Makbet poprzez swoje działania dowodzi, że człowiek ma wpływ na swoje życie, choć cena takiej kontroli może okazać się tragiczna.