"Świętoszek" Moliera jako komedia klasyczna

Ta praca została zatwierdzona przez naszego nauczyciela: 31.08.2024 o 9:57

Rodzaj zadania: Streszczenie

Dodane: 29.08.2024 o 16:56

Molier, jeden z najważniejszych dramaturgów epoki baroku, jest powszechnie uznawany za mistrza komedii klasycznej. Jego twórczość jest przykładnym połączeniem humoru, ironii i krytyki społecznej. W kontekście literackim, klasycyzm to nurt, który charakteryzował się powrotem do starożytności, zachowaniem harmonii, logiki, prostoty oraz przestrzeganiem określonych zasad, takich jak zasada trzech jedności (czasu, miejsca, akcji). "Świętoszek" jest jednym z najważniejszych dzieł Moliera, które doskonale wpisuje się w te ramy. Celem tego wypracowania jest szczegółowe omówienie cech "Świętoszka" Moliera jako klasycznej komedii.

"Świętoszek" (tytuł oryginalny "Tartuffe") to doskonały przykład komedii molierowskiej. Jego specyficzne cechy odzwierciedlają zasady literatury klasycystycznej, a sama treść komedii jest cennym źródłem refleksji nad ludzkimi przywarami. Dzieło to jest nie tylko doskonale skonstruowane pod względem formy, ale również wyjątkowo trafne pod kątem moralnym i społecznym przesłaniem.

Jednym z kluczowych elementów komedii klasycznej jest zasada trzech jedności: czasu, miejsca i akcji. W "Świętoszku" zasady te są ściśle przestrzegane. Akcja dzieje się w ciągu jednego dnia, co zwiększa intensywność wydarzeń oraz napięcie. Wydarzenia są ograniczone do przestrzeni domu Orgona, co tworzy klaustrofobiczną atmosferę i potęguje dramatyzm sytuacji. Jedność akcji to kolejny ważny element – fabuła skupia się na jednym głównym wątku, czyli omamieniu Orgona przez Tartuffea. Brak wątków pobocznych sprawia, że fabuła jest klarowna i przejrzysta, co jest charakterystyczne dla komedii klasycystycznej.

Budowa utworu Moliera jest precyzyjna i przemyślana. W ekspozycji Molier przedstawia sytuację w domu Orgona oraz charakterystyki poszczególnych postaci. Możemy dowiedzieć się, jakie relacje panują w rodzinie oraz jakie poglądy prezentują poszczególne osoby. Zawiązanie akcji następuje z pojawieniem się Tartuffea, który stopniowo zawładnął domem Orgona i jego umysłem. Orgon, omamiony przez fałszywego pobożnisia, nie widzi jego prawdziwych intencji, co prowadzi do licznych komicznych, ale jednocześnie tragicznych sytuacji. Punkt kulminacyjny następuje, gdy Elmira prowokuje Tartuffea, a ukryty Orgon staje się świadkiem jego obłudy. Moment ten znacząco wpływa na rozwój akcji i potęguje napięcie. Kolejno, karty odkrywają się, gdy wpływ Elmirze i sprawa szkatuły rozwijają się, odsłaniając prawdziwe intencje Tartuffea i zagrożenie dla Orgona. Rozwiązanie akcji jest zaskakujące, typowe dla klasycznych komedii, dzięki deus ex machina – Tartuffe zostaje aresztowany przez ludzi księcia, co wywołuje nieoczekiwane zakończenie.

Fabuła "Świętoszka" jest prosta, lecz trzymająca w napięciu. Molier unika rozwlekłych opisów i nadmiernych wątków pobocznych. Każda scena wprowadza kolejne elementy fabuły, co sprawia, że akcja rozwija się szybko i dynamicznie. Niespodziewane zakończenie historii dodaje jej komicznego efektu, jednocześnie podkreślając moralne przesłanie utworu.

Realizm komedii Moliera jest jej kolejnym znamiennym elementem. Mimo że "Świętoszek" jest dziełem literackim, Molier zadbał o odwzorowanie realiów społecznych i języka współczesnych mu czasów. Nie ma tu miejsca na motywy nadprzyrodzone – postacie i sytuacje są realistyczne, co pogłębia wiarygodność utworu. Ludzkie wady, takie jak hipokryzja, obłuda czy naiwność, są tu głównymi tematami, co czyni komedię Moliera wyjątkowo aktualną.

Uniwersalizm "Świętoszka" polega na przedstawieniu postaci jako personifikacje pewnych przywar. Tartuffe jest symbolem obłudnika, który wykorzystuje religię dla własnych korzyści. Orgon reprezentuje naiwnego dewota, ślepo wierzącego w fałszywe pobożność. Elmira, Kleant i inne postacie także symbolizują różne cechy, co sprawia, że utwór Moliera ma głębokie społeczne i moralne przesłanie. Problemy, które porusza Molier, są uniwersalne i wciąż aktualne, co sprawia, że "Świętoszek" jest dziełem ponadczasowym.

Krytyka religijnej obłudy i dewocji to kluczowe elementy moralne przesłania "Świętoszka". Molier potępia wykorzystywanie religii dla własnych korzyści oraz płytkość okazywania religijności. Współcześni autorowi hipokryci są celem jego krytyki, co czyni komedię nie tylko humorystycznym, ale również głęboko refleksyjnym dziełem.

Podsumowując, "Świętoszek" Moliera jest znakomitym przykładem klasycznej komedii. Zgodność z zasadą trzech jedności, precyzyjna budowa utworu, prosta i trzymająca w napięciu fabuła, realizm, uniwersalizm oraz przesłanie umoralniające to główne cechy, które czynią to dzieło wyjątkowym. Molier doskonale oddał w nim ludzkie przywary i problemy społeczne, co sprawia, że "Świętoszek" jest równie aktualny dzisiaj, jak w czasach swojego powstania. Warto sięgnąć po inne dzieła Moliera oraz literaturę klasycystyczną, aby jeszcze bardziej zgłębić ich bogactwo i mądrość.