Świętoszek - bohaterowie

Ta praca została zweryfikowana przez naszego nauczyciela: 30.08.2024 o 16:31

Rodzaj zadania: Streszczenie

Dodane: 30.08.2024 o 15:59

Wstęp

"Świętoszek" opowiada o mechanizmach manipulacji i łatwowierności, ukazując, jak fałszywa pobożność może być narzędziem do osiągania osobistych korzyści. Głównym bohaterem, wokół którego rozwija się fabuła, jest Tartuffe - pozornie pobożny mężczyzna, który w rzeczywistości jest obłudnikiem i manipulatorem. W przedstawieniu dominują postacie symbolizujące różne cechy i grupy społeczne, takie jak dewocja, sprawiedliwość czy zdrowy rozsądek. Komedia ta nie tylko bawi, ale również skłania do refleksji nad ludzkimi wadami i słabościami.

Tezą tego wypracowania jest omówienie roli bohaterów w „Świętoszku” jako personifikacji konkretnych cech i grup społecznych, oraz znaczenie charakteryzacji i konstrukcji postaci w kontekście komedii. Przyjrzymy się bliżej kluczowym postaciom, ich charakterom i ich rolom w fabule, co pozwoli lepiej zrozumieć przesłanie Molière'a oraz głębię tej klasycznej komedii.

Rozwinięcie

1. Orgon

Charakterystyka Orgona ukazuje go jako osobę bezkrytycznie oddaną religii, co jednak nie oznacza, że jest prawdziwie pobożny. Wręcz przeciwnie, jego dewocja jest powierzchowna i nieświadoma rzeczywistego znaczenia religii jako duchowego przewodnika. Dewocja Orgona ma znamiona fanatyzmu, przez co staje się podatnym celem dla tartuffeowskiej manipulacji. Jego wyrazistą cechą jest też okrucieństwo i nieczułość wobec żony Elmiry i dzieci, co rodzi dodatkowe napięcia w rodzinie. Orgon jawi się jako postać tragikomiczna, na której przykładzie Molière krytykuje powierzchowną religijność i naiwność.

Jego rola w fabule jest centralna; jego relacja z Tartuffem napędza główny konflikt utworu. Orgon przechodzi stopniową przemianę, choć oporną, dopiero pod wpływem sprytnej i inteligentnej Elmiry. To właśnie żona doprowadza do zdemaskowania Tartuffea, co jest kluczowym momentem w dramacie. Orgon jako postać jest więc zarówno elementem napędowym konfliktów, jak i ich rozwiązania.

2. Tartuffe

Zachowanie Tartuffea jest skrajnie dwulicowe. Publicznie pokazuje się jako człowiek głęboko religijny, a prywatnie objawia swoją żądzę władzy, pieniędzy i kobiet. Wykorzystuje naiwność Orgona i Pani Pernelle, by zdobyć coraz większy wpływ w domu Orgona. Jest to postać groteskowa, która przez swoją ekstremalną hipokryzję staje się symbolem obłudy i zepsucia.

W fabule Tartuffe pełni funkcję głównego antagonistę, bez którego obecności cała komedia straciłaby swoją satyryczną wymowę. Jego manipulacje prowadzą do szeregu konfliktów rodzinnych, ale jego ostateczna porażka, sprowokowana przez spryt Elmiry, ujawnia prawdziwą naturę tych, którzy udają pobożnych dla własnych korzyści. Dzięki Tartuffeowi Molière ukazuje, jak niebezpieczne mogą być pozory i jak łatwo można paść ofiarą manipulacji pod płaszczykiem religii i moralności.

3. Elmira

Charakterystyka Elmiry ukazuje ją jako osobę roztropną i sprytną, która potrafi działać efektywnie i dyskretnie. W przeciwieństwie do emocjonalnego i impulsywnego Damisa, Elmira podejmuje działania mające na celu zdemaskowanie Tartuffea w sposób przemyślany i skuteczny. Jej inteligencja przejawia się w roli, jaką odgrywa w jednej z kluczowych scen utworu, gdzie aranżuje sytuację w taki sposób, aby Orgon mógł przekonać się o hipokryzji Tartuffea na własne oczy.

Elmira ma kluczową rolę w fabule, ponieważ jej inicatywa i spryt prowadzą do zdemaskowania Tartuffea. Jej działania są zarówno aktem miłości do rodziny, jak i próbą przywrócenia porządku i harmonii w domu. Elmira balansuje między posłuszeństwem wobec męża a aktywnym działaniem, co czyni ją postacią niezwykle złożoną i interesującą.

4. Damis

Charakterystyka Damisa uwydatnia jego impulsywny temperament i brak cierpliwości, co wielokrotnie przysparza problemów zarówno jemu samemu, jak i jego bliskim. Mimo że jego działania wynikają z troski o rodzinę, często brakuje im przemyślenia i strategii, przez co sytuacja staje się jeszcze bardziej napięta.

Rola Damisa w fabule jest dynamiczna; jego buntownicze działania napędzają akcję i zwiększają dramatyzm konfliktów rodzinnych. Jego postać podkreśla również napięcia generacyjne, które są jednym z elementów ukazywanych przez Molière'a w komedii. Damis służy jako kontrast dla innych, bardziej stonowanych i subtelnych postaci, jak jego siostra Marianna.

5. Marianna

Charakterystyka Marianny uwypukla jej wewnętrzny konflikt między miłością do Waleryego a posłuszeństwem wobec ojca. Mimo że kocha Waleryego i pragnie być z nim, nie potrafi otwarcie sprzeciwić się woli ojca, co powoduje wiele dramatycznych momentów w fabule. Marianna jest postacią tragiczną, reprezentującą ofiarę rodzinnych decyzji i patriarchatu.

W fabule Marianna pełni rolę katalizatora wielu działań innych postaci, szczególnie Orgona i Waleryego. Jest to postać, która wzmacnia dramatyczność utworu, ukazując, jak wiele osób może zostać skrzywdzonych przez błędne decyzje ludzi władzy. Jej dylematy i cierpienia dodają głębi komicznym i dramatycznym elementom utworu.

6. Doryna

Charakterystyka Doryny podkreśla jej niezależność i zdolność do działania na własną rękę. Jest wierna i lojalna wobec rodziny Orgona, a jej sprytne działania i rady często przynoszą korzyść jej pracodawcom. Doryna jest postacią dynamiczną, która potrafi skutecznie przeciwstawiać się Tartuffowi i jego intrygom, co stanowi kontrast do bardziej pasywnych postaci, takich jak Marianna.

Rola Doryny w fabule jest kluczowa, ponieważ często działa jako przyjaciel i wsparcie dla Marianny, pomagając jej w trudnościach z ojcowskimi decyzjami. Jej postać dodaje również komicznego elementu do utworu, odciążając bardziej dramatyczne momenty. Doryna jest kontrastem do pasywności innych bohaterów, co czyni ją wyjątkowo barwną i interesującą postacią.

7. Kleant

Charakterystyka Kleanta uwypukla jego intelekt i racjonalne podejście do życia. Jest postacią, która potrafi obiektywnie ocenić sytuację i chętnie doradza Orgonowi, choć zazwyczaj bezskutecznie. Kleant stara się przekonać Organizera do zdroworozsądkowego myślenia, lecz jego próby najczęściej kończą się niepowodzeniem.

Rola Kleanta w fabule jest istotna, ponieważ stanowi głos rozsądku, który próbuje wpływać na Orgona i resztę rodziny. Jego postać kontrastuje z fanatyzmem religijnym i naiwnymi wartościami, które reprezentuje Orgon. Dzięki Kleantowi, Molière pokazuje, że racjonalność i zdrowy rozsądek są kluczowe w walce z obłudą i manipulacją.

8. Pani Pernelle

Charakterystyka Pani Pernelle podkreśla jej zaścianek i fanatyzm religijny. Jest pełna wrogości wobec rodziny, którą uważa za niemoralną i bezbożną, co wynika z wpływu Tartuffea. Pani Pernelle to symbol starszego pokolenia, zacietrzewionego w konserwatywnych wartościach i nieskorego do zmiany poglądów.

Rola Pani Pernelle w fabule jest kluczowa z punktu widzenia dramaturgicznego; jej poparcie dla Tartuffea wzmacnia jego pozycję i utrudnia demaskację. Jest również dodatkową warstwą konfliktu w rodzinie, ukazując trudności w dialogu między pokoleniami oraz szkodliwy wpływ fanatycznych przekonań.

9. Walery

Charakterystyka Waleryego uwypukla jego romantyczne i pełne pasji podejście do życia. Jest gotów walczyć o swoją miłość, nawet jeśli oznacza to konflikt z Orgonem, co czyni go postacią heroiczno-tragiczną. Walery dąży do szczęścia Marianny, co niezmiennie stawia go w opozycji do planów Orgona.

Rola Waleryego w fabule jest zarówno symboliczna, jak i funkcjonalna; symbolizuje młodą miłość i walkę o własne uczucia, co stanowi kontrast do konserwatyzmu i despotyzmu Orgona. Walery jest również kluczowym elementem dramatycznym, ponieważ jego konflikt z Orgonem napędza akcję i dodaje emocji do narracji.

Zakończenie

Konstrukcja postaci jest kluczowa dla roznoszenia satyrycznego przesłania komedii. Molière dzięki swojej mistrzowskiej kreacji bohaterów ukazuje uniwersalne prawdy o ludzkiej naturze, które pozostają aktualne do dziś. Uniwersalność postaci i ich cech sprawia, że „Świętoszek” jest nadal inspirujący i skłaniający do refleksji nad wadami i słabościami człowieka oraz manipulacją religijną.

Molière poprzez swoje postacie nie tylko bawi, ale także zmusza do zastanowienia się nad prawdziwą moralnością i religijnością, zachęcając do krytycznego myślenia i zdroworozsądkowego podejścia do życia. Jego sposób kreacji bohaterów nadal stanowi wzór dla współczesnych dramaturgów i pisarzy, pokazując, jak wielką rolę w literaturze odgrywa dobrze skonstruowany charakter postaci.