Przestępca jako literacki bohater - Jakub Collin w „Ojcu Goriot” Honoriusza Balzaca.

Ta praca została zweryfikowana przez naszego nauczyciela: 13.04.2024 o 13:27

Rodzaj zadania: Wypracowanie

Dodane: 1.03.2024 o 17:08

W literaturze często spotykać się można z postaciami, które choć kryją się za maską przestępcy, wzbudzają w czytelniku skomplikowane emocje. Przychodzą nam na myśl pytania o naturę zła, jego relatywizm i wpływ na ludzką psychikę. Niniejsze rozważania nad postaciami negatywnymi w literaturze szczególnie uwypuklają się w świetle realistycznych dzieł, jak "Ojciec Goriot" Honoriusza Balzaca.

Książki realistyczne i naturalistyczne niejednokrotnie postawiły tezy kwestionujące tradycyjny, binarny podział na dobro i zło, przedstawiając zło jako efekt skomplikowanych uwarunkowań społecznych i osobistych dylematów. Szczególnym przykładem takiej postaci jest Jakub Collin – Vautrin, bohater "Ojca Goriot", który wyczerpuje temat zła złożonego, niestandardowego.

"Ojciec Goriot" stanowi przenikliwą diagnozę społeczeństwa porewolucyjnej Francji. Balzac pokazuje demoralizację i upadek wartości, szczególnie w Paryżu, gdzie marzenia i aspiracje mieszają się z namiętnościami i grzechem. W powieści przedstawiona została cała galeria postaci, które symulują wartości pozytywne, a przykładami skrajnego egoizmu są córki tytułowego Goriota.

Jakub Collin, pseudonim Vautrin, jawi się jako zuchwały przestępca, galernik, cynik, który przez swoje doświadczenia odbiega od stereotypowych złoczyńców. Mimo groźnego wyglądu i przeszłości, pensjonariusze pensjonatu pani Vouquer darzą go szacunkiem i sympatią. Collin angażuje się w relację mentorstwa z młodym Eugeniuszem de Rastignacem, oferując mu przewodnictwo w skomplikowanym życiu towarzyskim Paryża. W konfrontacji arystokracji z przestępczym światem Collin wydaje się postacią równie moralną, co elity - jego krytyka fałszu i hipokryzji arystokratów zdradza ocenę społeczeństwa z perspektywy doświadczonego życiowo obserwatora.

Collin funkcjonuje według swoistego kodeksu honorowego, obowiązującego w świecie przestępczym, opartego na zasadach zaufania i szacunku. Dualizm moralny tej postaci jest ewidentny – choć jego działania są często niezgodne z prawem, motywacje i pragnienia odzwierciedlają głęboko ludzki wymiar.

Odnajdujemy w Vautrinie moralne dylematy, którymi kieruje się choćby w ochronie wartości lub wsparciu Rastignaca, nawet jeśli wymaga to przekroczenia granic prawa. Collin jest postacią pełną odwagi i determinacji, którą cechują również przemyślenia na temat losu oraz konieczności dokonywania trudnych wyborów.

Jakub Collin jest przestępcą, ale jednocześnie bohaterem literackim o bogatej i wielowymiarowej psychice. W "Ojcu Goriot" Balzac przedstawił przestępczość jako zjawisko bardziej złożone niż mogłoby się wydawać w świetle prostego podziału na dobre i złe postawienia. Pisarz podkreśla, że nie tylko czyny, ale i honor oraz intencje, są kluczowe przy ocenie moralnej postaci.

Biorąc pod uwagę prezentowane argumenty, dochodzi się do wniosku, że przestępca w literaturze realistycznej może pełnić różnorodne funkcje, zmuszając nas do zastanowienia się nad prawdziwą naturą zła i dobra, a także ukazując wielopłaszczyznowość ludzkiej moralności. Jakub Collin, choć postać fikcyjna, wyraża eskalujące ludzkie dylematy i poddaje wątpliwości skalę wartości społecznych i prywatnych. Jego historia pokazuje, że w realnym świecie rzadko spotyka się czyste zło i czyste dobro – częściej mamy do czynienia z niuansami i cieniami.